EYT’de son durum

Hamza Dağ, EYT’ye ilişkin çalışmaların devam ettiğini ve yıl sonuna kadar sorunun çözüleceği müjdesini verdi. “EYT KONUSU İLK KEZ KONUŞTUĞUMUZ BİR ŞEY DEĞİL” diyen Dağ konuşmasının devamında ise şunları söyledi: “Muhalefetin her yaptığı hareket popülist. Biz bugüne kadar böyle davranmadık. EYT konusu ilk kez konuştuğumuz bir şey de değil. 3600’ü 2018 yılında yapacağımızın sözünü vermiştik. KYK da aynı şekilde. Ülkemizdeki vatandaşların beklentilerini biliyor ve zamanı geldiğinde yapıyoruz. TOGG’u Kılıçdaroğlu istediği için harekete geçirmedik herhalde. EYT konusunda bakanlığımız bir çalışma yürütüyor. 2022 sonu veya en geç 2023 başına kadar sorun çözülmüş olacak.
EYT formülleri nelerdir, kesinti olacak mı? Üzerinde konuşulan seçeneklerden bir tanesine göre, 15 yıl çalışma süresi 3600 prim gününü dolduran 8 Eylül 1999 öncesi sigortalı olanlarda emeklilikte yaş şartı aranmayacak. İkinci alternatif olarak da erkeklerde 25 yıl ve 9 bin günü, kadınlar 20 yıl 7 bin 200 günü tamamlamışsa yaş şartına bakılmaksızın emeklilik formülü üzerinde duruluyor. Beklenen yaşı yarı yarıya düşürme ve yüzde 2 gibi bir oranla maaş kesintisi ile erken emekli olma formülleri de masadaki seçenekler arasında.Emeklilik için ihtiyaç duyulan eksik prim günlerinin tamamlanması, 1999 öncesi 50 yaş ile emeklilikte yeterliliğin sağlanması ve Almanya’da olduğu gibi yaş şartına bağlı ödeme de gündemde. Bu modelde de yasada öngörülen emeklilik yaşına kadar nispeten düşük aylık bağlanıyor, emeklilik yaşına gelindiğinde ise ödenecek maaş olması gereken miktara çıkıyor.Masadaki alternatifler üzerindeki çalışmalar devam ediyor. Düzenlemenin mali boyutuyla ilgili Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı birlikte çalışacak. Hazine ve Maliye Bakanlığı, her formülün bütçeye etkisini değerlendirecek. Bunun ardından formüller Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunulacak. Çalışmanın netleşmesinin ardından sendikalardan da görüş alınacak, gerekirse EYT teklifine eklemeler yapılacak. Bakan ne dedi? TBMM’nin ekim ayındaki açılışında ilk olarak kamudaki sözleşmeli personelin durumu ele alınacak, ardından gündemdeki konu EYT’liler olacak. Konuyla ilgili Bakan Vedat Bilgin ise, şunları söyledi:
“Bir sayı ve içerik veremem ama çok sayıda formül var. Bu alternatifler üzerinden çalışmalarımızı yapacağız. İşin bir mali boyutu var. Çalışmamız bir noktaya geldiğinde Hazine ve Maliye Bakanlığı da çalışmamıza katılacak. Onların da bu formüller üzerinde hesaplamalar yapmasını bekleyeceğiz. O formüllerin her birinin ayrı maliyet hesabı yapıldığında Cumhurbaşkanımıza sunacağız. Kararı Cumhurbaşkanımız verecek. Çalışmayı tamamlayıp sendikaların da taleplerini alacağız. Yıl sonuna kadar Meclis’e sunamazsak, en geç ocak ayında bu düzenlemenin Meclis’e sunacağız. EYT’yle ilgili olarak çalışma grubu oluşturulduğunu söyleyen Bilgin “Bakanlık bünyesinde çalışma grubu oluşturduk. Maliye Bakanlığı da sürece katılacak. En uygun formülü devreye sokacağız” dedi.
Emeklilikte Yaşa Takılanlar için nelerin konuşulduğu hangi formüllerin olası olduğu hakkında elbette tahminler var.
Öncelikle 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanların emekliliği hak etme koşulları değiştirildi ve zaman içerisinde yapılan yasa değişiklikleriyle emeklilik yaşı artırıldı. Bu nedenle bazı kişiler prim günlerini doldurmalarına rağmen yaşa takılarak emekli olmayı bekliyorlar.
1.FORMÜL: Bu noktada 3 ana başlık karşımıza çıkıyor. Yaş koşullarının kademeli düşürülmesi masadaki seçenekler arasında. 8 Eylül 1999’dan önce sigortalı olanlardan istenen yaş koşullunun kademeli olarak düşürülmesi seçeneklerden birtanesi.
2. FORMÜL: İkincisi ise emekli aylıklarında kesintiyle emeklilik tarihinin öne çekilmesi ikinci seçenek olarak masada. Aylıklarda belli oranda kesinti yapılarak emeklilik tarihinin öne çekilmesi kapsamında kesintinin emeklilik yaşı dolana kadar olması ihtimali de dünyadaki diğer örnekler arasında bu da inceleniyor. Kişi yaşını doldurduğunda kesintinin de otomatik
olarak kaldırılması çalışmalarda arasında..
3. FORMÜL: Üçüncü ve en çok üzerinde durulan seçenekse prim gün şartını dolduranlarda yaş koşulunun aranmaması.. Bunun için önerilen seçenek şu ki, Erkeklerde 9 bin , kadınlarda da 7200 prim gün şartını yerine getirenlerde yaş koşulu aranmaksızın emekli olabilmelerinin önünün açılması gündemde.
Bu kapsamda eksik primi olanlarında borçlanma yoluyla primini tamamlayabileceklerine dikkat çekiliyor. Çalışma henüz tamamlanmadı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı mesailerini sürdürüyor.